Setsubun - Lễ hội truyền thống xua đuổi yêu ma của Nhật Bản

Setsubun (節分: “tiết phân” - sự phân chia giữa các mùa) là ngày trước khi bắt đầu một mùa. Mặc dù có nghĩa là “tiết phân”, nhưng cụm từ này thường dùng để chỉ Setsubun của mùa xuân (lập xuân). Setsubun được tổ chức vào 3/2 hàng năm như một phần của Lễ hội Mùa xuân (春祭, - Haru Matsuri). Setsubun không phải là ngày quốc lễ, nhưng được tổ chức trong các đền chùa trên khắp nước Nhật.

Vào ngày lễ Setsubun, người ta thường rắc đậu để xua đuổi ma quỷ, nghi lễ này được gọi là Mamemaki (豆撒き).


Nghi lễ Mamemaki

Mamemaki thường được thực hiện bởi toshiotoko (年男) trong gia đình (toshiotoko ám chỉ người đàn ông sinh vào năm con giáp phù hợp với năm đó, tính theo 12 con giáp của Trung Quốc), hoặc là trưởng nam của gia đình.


Bức hình mô tả nghi lễ Mamemaki vào thời Edo – toshiotoko (bên trái) tung đậu vào các thành viên trong gia đình để xua đuổi ma quỷ 

Đậu nành nướng (炒り豆- irimame) được rắc ra khỏi cửa nhà hoặc vào một thành viên trong gia đình đang đeo mặt nạ Oni (quỷ), vừa rắc vừa nói “Oni wa soto! Fuku wa uchi!” (鬼は外! 福は内!) – có nghĩa là “Quỷ cút ra! May mắn mời vào!”. Đậu nành được cho là sẽ thanh tẩy ngôi nhà bằng cách đánh đuổi những linh hồn xấu mang vận xui ra khỏi nhà.


Đậu nành dùng trong Setsubun

Sau đó, cũng là một tục lệ để đưa may mắn vào nhà, người ta sẽ ăn đậu nành, mỗi hạt ứng với một tuổi, ở một số vùng, người ta ăn mỗi hạt cho một tuổi, cộng thêm một hạt để đem may mắn đến trong năm mới


Tung đậu nành ra khỏi nhà


Đạt lai lạt ma tung đậu nành trong lễ Setsubun


Những bàn tay chờ đón lấy những tặng phẩm từ Setsubun

Ở một số đền chùa lớn hơn, thậm chí cả những người nổi tiếng và các đô vật Sumo cũng được mời đến, những sự kiện này sẽ được truyền hình trên khắp cả nước.


Võ sĩ Samurai đến chùa tung đậu nành

Eho-maki (恵方巻) là tên gọi của một loại Norimaki - sushi cuốn rong biển rất phổ biến và dễ làm. Một số người cho rằng phong tục ăn Ehomaki cho bữa tối ngày Setsubun xuất hiện ở Kansai vào thời Edo.


Norimaki

Nếu như Norimaki thông thường được cắt thành khoanh vừa ăn thì ehomaki được để nguyên cả cuộn dài vì người ta cho rằng nếu cắt Ehomaki sẽ làm ảnh hưởng đến vận may của năm mới.

Cũng giống như nhiều món ăn có thể tự làm ở nhà, thành phần của nó rất đa dạng và tuỳ khẩu vị từng người. Tuy nhiên, một cuộn Ehomaki truyền thống bắt buộc phải có đủ 7 loại nhân khác nhau. 7 loại nhân này sẽ tượng trưng cho Shichifukujin - 7 vị thần may mắn. Một vài nguyên liệu khá phổ biến dùng làm nhân cho Ehomaki là nấm shiitake, kanpyo, dưa chuột, tamagoyaki, lươn, sakura denbu, đậu phụ khô kouyadofu... tượng trưng cho sức khoẻ, hạnh phúc và thịnh vượng.


                  Eho-maki

Khi ăn ehomaki, một vật dụng không thể thiếu là một chiếc la bàn. Lý do là theo truyền thống phải quay mặt về phía eho, hướng may mắn của năm đó. Người ta nói nếu bạn làm như vậy và tập trung vào những ước nguyện của mình trong khi ăn ehomaki thì nó sẽ giúp đem lại may mắn cho suốt cả năm tiếp theo. Và một điều vô cùng quan trọng nữa là phải cố gắng giữ yên lặng từ đầu đến cuối cho đến khi ăn hết, nếu không thì vận may sẽ biến đi mất khi nói.

Setsubun là một ngày lễ truyền thống của đất nước Mặt trời mọc, đánh dấu mùa xuân bắt đầu theo lịch âm. Lễ hội diễn ra rộng khắp Nhật Bản với các nghi lễ, phong tục đặc sắc mang ý nghĩa xua đuổi những rủi ro, điềm xấu và cầu một năm may mắn, an lành đến với mọi người.

scroll top